Είναι η εξέλιξη "αλάνθαστη" διαδικασία ;

Στο παραπάνω βίντεο παρουσιάζεται το "παράδοξο" του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου. Το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο είναι ένα παρακλάδι ενός εγκεφαλικού (ή κρανιακού) νεύρου. Ξεκινά δηλαδή απ' ευθείας από τον εγκέφαλο και όχι από τον νωτιαίο μυελό (στην σπονδυλική στήλη). Είναι παρακλάδι του πνευμονογαστρικού νεύρου.


Το πνευμονογαστρικό νεύρο δίνει αρκετά παρακλάδια, δύο από τα οποία καταλήγουν στην καρδιά και δύο στον λάρυγγα. Το ένα εκ του λαρυγγικού ζεύγους καταλήγει στον λάρυγγα ακολουθώντας την ευθεία, πιο σύντομη διαδρομή. Το άλλο όμως καταλήγει στον λάρυγγα, αφού κατέβει μέχρι το στήθος, τυλιχθεί γύρω από το αορτικό τόξο (αριστερά ) ή την υποκλείδιο αρτηρία (δεξιά) και αρχίσει να ανέρχεται πάλι (εξ' ου και παλίνδρομο) μέχρι τον λάρυγγα, τον οποίο και νευρώνει.

Αντί δηλαδή, να διανύσει μια μικρή απόσταση από το σημείο  που εκφύεται ως τον λάρυγγα (λίγα εκατοστά στην πραγματικότητα) ακολουθεί την παραπάνω πορεία χωρίς προφανή λόγο. Ο λόγος βέβαια, είναι εξελικτικός.

Η πορεία του λαρυγγικού νεύρου

Το λαρυγγικό νεύρο εξελίχθηκε στα πρώτα σπονδυλωτά (έμοιαζαν με ψάρια) ως απ' ευθείας σύνδεσμος από τον εγκέφαλο στα βράγχια, δίπλα στην καρδιά. Σε κάθε βράγχιο έφτανε ένα νεύρο, μία αρτηρία και μία φλέβα. Βράγχια εμφανίζουν όλα τα σπονδυλωτά, ακόμα και αυτά που δεν τα αναπτύσσουν ποτέ, κατά την εμβρυική ζωή τους. Στο τέλος της εμβρυικής ζωής τα "βράγχια" έχουν εξαφανιστεί. Στην πραγματικότητα έχουν μετασχηματιστεί σε κάτι άλλο (θυρεοειδής, οστάρια αυτιού, κάτω γνάθος κλπ). Παρ' όλα αυτά, το πρότυπο νεύρο, αρτηρία, φλέβα συνεχίζει να υπάρχει.

Στα σημερινά ψάρια, το πνευμονογαστρικό νεύρο νευρώνει τα τρία τελευταία βράγχια (3ο ως 6ο) και οι κλάδοι του περνούν πίσω από τις κατάλληλες βραγχικές αρτηρίες. Δεν υπάρχει τίποτα "παλίνδρομο" εδώ.

Στα θηλαστικά όμως, κατά την εξέλιξη, ο λαιμός επεκτάθηκε και τα βράγχια "χάθηκαν". Η επέκταση του λαιμού ανάγκασε τα συνοδά αγγεία των μετασχηματισμένων βράγχιων, να ακολουθήσουν την πορεία τους, ιδιαίτερα άναρχα (σε σχέση με την σειριακή δομή που υπάρχει στα ψάρια). Έτσι, το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο ακολούθησε την "βραγχιακή" αρτηρία που έγινε η αορτή, με αποτέλεσμα να διανύει αυτή την τεράστια απόσταση μέχρι να φτάσει στον στόχο, που είναι ο λάρυγγας.

Στο βίντεο διεξάγεται μια ανατομική μελέτη σε μια καμηλοπάρδαλη. Σε αυτό το τεράστιο θηλαστικό με τον πιο μακρύ λαιμό μεταξύ των θηλαστικών, το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο μπορεί να διανύει απόσταση μέχρι και 4.5 μέτρα!. Αυτό σημαίνει πως αν η καμηλοπάρδαλη είχε την δυνατότητα ομιλίας, θα μεσολαβούσε σημαντικό χρονικό διάστημα από την στιγμή που θα σκεφτόταν κάτι να πει, μέχρι η ομιλία να βγει από το στόμα της. Καθυστέρηση που θα ήταν σημαντικό λειτουργικό πρόβλημα.

Στον άνθρωπο, απόσταση είναι σημαντικά μικρότερη βέβαια από 4.5 μέτρα. Έτσι, παρά τον κακό σχεδιασμό, δεν υπάρχει πρόβλημα στην ομιλία του.

Το παραπάνω εξελικτικό "λάθος" δείχνει πως λειτουργεί η εξέλιξη. Η εξέλιξη δεν σχεδιάζει προοπτικά και δεν προβλέπει. Δεν βάζει στόχο ώστε να προσπαθεί να τον πετύχει. Αν συνέβαινε αυτό, θα έπρεπε να αποφεύγει τα "λάθη", διορθώνοντάς τα, όπως ένας μηχανικός που κατά την κατασκευή μιας μηχανής, μπορεί να απαλείφει τα λάθη γυρίζοντας πίσω και αλλάζοντας τα σχέδια.

Η πορεία των όρχεων προς το όσχεο πραγματικά
(δεξιό τμήμα φωτογραφίας) και υποθετικά (αριστερό τμήμα)

Το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο δεν είναι το μοναδικό κατασκευαστικό "λάθος" στον άνθρωπο (που μας ενδιαφέρει περισσότερο σε σχέση με άλλους οργανισμούς). Η πορεία του σπερματικού πόρου από τους όρχεις ως το πέος, χωρίς προφανή λειτουργικό λόγο, κάνει θηλιά πάνω από τον ουρητήρα, καθώς οι όρχεις κατεβαίνουν προς το όσχεο κατά την εμβρυογένεση. Θα μπορούσαν κατ' αρχήν να μην βγουν  ποτέ έξω από το σώμα (όπως οι ωοθήκες στην γυναίκα), ή αφού βγαίνουν να ακολουθήσουν την πορεία που φαίνεται στο αριστερό μέρος του σκίτσου.

Τα ιγμόρεια άντρα βρίσκονται πίσω από τις παρειές και είναι κενοί χώροι. Δυστυχώς γεμίζουν ενίοτε με πύον (κατά τις ιγμορίτιδες). Το μοναδικό άνοιγμα των ιγμόρειων βρίσκεται στην κορυφή. Η όρθια στάση του ανθρώπου δεν επιτρέπει επ' ουδενί την παροχέτευση του υγρού έξω από τα ιγμόρεια, καθώς η βαρύτητα σε συνδυασμό με την στάση του ανθρώπου, αναγκάζει το υγρό που γεμίζει τους χώρους να παραμένει εκεί. Όταν όμως η στάση και η κίνηση του ανθρώπου γινόταν τα 4 άκρα, οι έξοδοι των ιγμόρειων δεν ήταν πάνω, αλλά μπροστά και κοίταζε προς τα κάτω... συνεπώς άδειαζε εύκολα.

Πολλά είναι λοιπόν τα κατασκευαστικά λάθη, που όμως επειδή δεν επηρεάζουν την βιωσιμότητα, διατηρήθηκαν κατά την διάρκεια της εξέλιξης. Εξέλιξη εξ' άλλου, σημαίνει αλλαγή και όχι απαραίτητα βελτίωση. Παραδείγματος χάριν, εμείς (οι άνθρωποι) δεν βελτιωθήκαμε καθόλου εξελικτικά όσο αφορά στην διαβίωση στην άβυσσο των ωκεανών, ή οι χελώνες δεν βελτιώθηκαν καθόλου όσο αφορά στην πτήση...

 Χρησιμοποιήθηκαν αναφορές από wikipedia.org , από το βιβλίο του Richard Dawkins "Εξέλιξη: Το μεγαλύτερο θέαμα πάνω στη Γη" καθώς και το απόσπασμα από την τηλεοπτική εκπομπή από την οποία είναι το βίντεο στην αρχή.